کانی شناسی،ژئوشیمی و ژنز کانسار منگنز سردشت، جنوب زاهدان، جنوب شرق ایران

کانسار منگنز سردشت در فاصله 99 کیلومتری جنوب شرق زاهدان و از نظر زمین شناسی در پهنه فلیش شرق ایران واقع است. به لحاظ چینه شناسی،نهشته هایائوسنتاکواترنررامیتواندراینمنطقهمشاهدهنمود.سنگ های محدوده مورد مطالعه عمدتاً شامل شیل همراه با میان لایه های گدازه بالشی است. کانی زایی در منطقه مورد مطالعه به صورت لایه هایی در امتداد شمال غرب- جنوب شرق قرار دارد. در زیر لایه معدنی، لایه هایی از جنس ژاسپروئید واقع است. نمونه های برداشت شده از کانسنگ به شیوه های میکروسکوپی و تکنیک های آزمایشگاهی از قبیل:xrd، xrf، icp، epmaمورد بررسی قرار گرفته اند. کانی زایی به دو صورت هیپوژن و سوپرژن رخ داده است. کانی های هیپوژن رودوکروزیت و براونیت هستند. در اثر فرایند های سوپرژن کانی های کربناتی و سیلیکاته اولیه، به کانی های اکسیدی، هیدروکسیدی و سیلیکاته ثانویه نظیر پیرولوزیت، منگانیت، براونیت نوع دو، بیکسبیت، هماتیت، مگنتیت و مالاکیت در بخش های سطحی و کم عمق تبدیل شده و کانی-های سوپرژن شکل گرفته است. فراوانترین کانسنگ منگنز براونیت با بافت دانه ای است دیگر بافت های غالب کانسنگ، بافت های سوزنی و گل کلمی می باشد. دگرسانی موجود در منطقه بیشتر در کنار ماده معدنی و از نوع سریسیتیک-پیریت و پروپلیتیک و سیلیسی می باشند. شدت این تغییرات با فاصله از لایه های سیلیسی یا منگنز دار کم می شود. به نظر می رسد که علاوه بر دگرسانی تغییرات حاصل دگرگونی، هوازدگی و حتی فرایند های سوپرژن سیمای کلی منطقه را متحول کرده است. با توجه به مطالعات زمین شناسی، کانی شناسی وژئوشیمیایی می توان گفت که کانی زایی منگنز و لایه های سیلیسی از یک منشأ و مرتبط با ولکانیسم های زیر دریایی قدیمی است که به صورت لایه هایی بر جای گذاشته شده اند و سپس در فرایند های بعدی و در مراحل مختلف و نفوذ محلول های هیدروترمال لایه های دیگری نهشته شده اند.